Leo van der Graaf (55) had het allemaal: een succesvol bedrijf, veel geld, een eigen huis, een Porsche… Maar in 2011 keerde het tij en in een jaar tijd verloor hij alles waar hij zijn hele leven voor had gewerkt. Leo stond op straat. Hij belandde in de bijstand en later in de schuldsanering. Nu, zo’n zeven jaar later, timmert Leo weer aardig aan de weg. Maar dat ging niet zonder slag of stoot.
Hoe zag je leven eruit voordat je in bijstand kwam?
“Mijn vader had een aannemersbedrijf en als oudste zoon lag het voor de hand dat ik hem zou opvolgen. Maar dat werken in de kou was niets voor mij. Dus begon ik een winkeltje in tweedehandsgoederen. Ik was nog zo jong dat ik een handtekening van de koningin nodig had om ondernemer te worden! Vier jaar later zag ik een vacature voor keukenverkoper. Tijdens het sollicitatiegesprek vroeg de directeur wat ik wilde bereiken. Ik zei: ‘Die stoel van jou, dáár wil ik op zitten.’ En zes jaar later zát ik er. In de keukens ben ik altijd gebleven, eerst nog in loondienst, later als zelfstandig ondernemer. Dat liep fantastisch.”
Waar is het misgegaan?
“Het was 2011, crisistijd. Wij waren vooral actief in Noord-Holland en veel mensen hadden een lening bij DSB bank. Toen die omviel, was dat ook voor ons het begin van het einde. Een faillissement was onvermijdelijk en in een jaar tijd verloor ik alles: mijn bedrijf, mijn gezin, mijn net opgeleverde huis… In eerste instantie was ik te trots om in de bijstand te gaan. Een jaar lang leefde ik uit mijn kofferbak en sliep overal en nergens. Maar dat breekt je op. Ook fysiek kreeg ik allerlei problemen. Dankzij mijn toenmalige partner ben ik drastisch met mezelf aan de slag gegaan en heb ik de stap gezet een uitkering aan te vragen.”
“Ik ben één ding
vergeten te wensen: gelukkig zijn”
Je klopte aan bij de Sociale Dienst. En toen?
“Toen kwam het volgende probleem: omdat ik al langer dan drie maanden geen vaste woon- of verblijfplaats had, stond ik niet meer ingeschreven in Nederland. En dus had ik geen recht op bijstand. Stond ik daar, in de rij bij Immigratie. Mijn absolute dieptepunt! Ik ging helemaal door het lint. Iemand van de gemeente haalde me uit die rij en zei: “Kom, jij krijgt een kop koffie en dan wil ik weten wat hier aan de hand is.” Ik weet nog steeds niet waar die man vandaan kwam, maar hij heeft me wel geholpen. Zes maanden later had ik een uitkering.”
Hoe ben je bij de Reset Yourself Training beland?
“Ik heb drie jaar in de bijstand gezeten en meer dan 120 sollicitatiebrieven geschreven, maar ik kwam gewoon niet aan de bak. Het enige positieve was het werken als vrijwilliger, onder andere als gastheer in een hospice. Dat was heel confronterend, maar ook heel mooi om te doen. Uiteindelijk was ik het zo zat, dat ik tegen mijn case-begeleider zei: ‘En nu ga ik niet meer weg voordat je iets voor me gevonden hebt.’ Dat werd de opleiding tot verkeersregelaar. Via dat project heb ik ook aan de Reset Yourself Training deelgenomen.”
“Het is zoals het is”
Hoe heb je deze training ervaren?
“In eerste instantie zag ik de training vooral als een (noodzakelijke) tool om weer aan de slag te kunnen. Pas later zag ik ‘t als middel om aan mezelf te werken. Het belangrijkste wat ik heb geleerd is om niet langer te denken in ‘goed’ of ‘fout’. Het is zoals het is. En je bent goed zoals je bent. Mijn mooiste moment was de doorbraak op de laatste dag en het ritueel dat daarbij hoorde. De ontlading die ik daarna voelde, zal me altijd bijblijven.”
Waar sta je nu?
“Ik heb sinds de training van alles gedaan, tot ik bij toeval weer in contact kwam met iemand uit de keukenbranche. Inmiddels ben ik als operationeel
directeur terug op mijn vertrouwde nest! Ik zit nog wel in de schuldsanering, maar ook dat is na deze zomer voorbij. En dan kan ik me weer 100% op de toekomst richten. Achteraf ben ik blij dat dit alles is gebeurd. Anders was ik mezelf op een andere manier tegengekomen, dat weet ik zeker. Ik ben altijd ambitieus geweest en wist al heel jong wat ik wilde. Al mijn dromen zijn uitgekomen. Ik ben alleen één ding vergeten te wensen: gelukkig zijn. Vroeger dacht ik dat ik geld nodig had om gelukkig te zijn. Nu weet ik dat je gelukkig moet zijn om geld te kunnen verdienen. Ik ben een blijer mens, tevredener, completer.”
Hoe zie je je toekomst?
“Het ondernemersbloed kruipt waar het niet gaan kan. En ik hou nog steeds van hard werken. Alleen nu niet meer om veel geld te verdienen, maar vooral om het enorm naar mijn zin te hebben. Zes, zeven dagen per week werken, dat doe ik niet meer. Het weekend is voor mijn gezin. Het werk wat ik nu doe vind ik leuk, daar wil ik mijn boterham mee blijven verdienen. Maar daarnaast wil ik één dag per week gaan gebruiken om, zonder vergoeding, andere mensen te helpen. Daar hoop ik voor mezelf een goede balans in te vinden.”